In 2017 overleden 1.917 mensen door zelfmoord, 23 meer dan in 2016. Het aantal zelfdodingen onder mensen van 10 tot 20 jaar nam toe van 48 in 2016 tot 81 in 2017. Binnen deze groep betreft het voornamelijk oudere tieners. Onder personen ouder dan 60 jaar is het aantal zelfdodingen juist afgenomen. Ruim 4 op de 10 zelfdodingen vinden plaats bij mensen van 40 tot 60 jaar. Dit meldt het CBS vandaag op basis van nieuwe cijfers.
Er overlijden relatief weinig mensen van 10 tot 30 jaar. In 2017 betrof dit 1,4 procent van het totale aantal overledenen. Als zij sterven, komt dit in bijna een kwart van de gevallen door zelfdoding (463 van de 2 031 personen van 10 tot 40 jaar). Dit aantal is hoger dan het aantal overledenen aan kanker (435 personen), door verkeersongevallen op de weg (168 personen) of aan hart- en vaatziekten (161 personen). Bij mensen van 40 tot 60 jaar is zelfdoding, na kanker en hart- en vaatziekten, de meest voorkomende doodsoorzaak. Vanaf 60 jaar krijgen de natuurlijke doodsoorzaken de overhand en neemt de sterfte door zelfdoding steeds verder af.
Toename onder jongeren
‘Het aantal suïcides onder de totale bevolking stabiliseert sinds 2013. Opmerkelijk is de toename onder jongeren', aldus Jan Mokkenstorm, psychiater en oprichter van 113 Zelfmoordpreventie. ‘We zien dit als een belangrijk en zorgwekkend signaal. En we willen daarom de onderste steen boven: wat speelde er bij deze jongeren? Mogelijk speelt de toegang en kwaliteit van (jeugd)zorg een rol, of een verandering in de beschikbare methoden waarop mensen een einde aan hun leven maken, of is er sprake van copycat-effect wat mogelijk veroorzaakt kan worden door het zgn. Werther-effect in de (social)media? Het moet uitgezocht worden en we zullen meer onderzoek moeten doen naar hoe we deze jongeren kunnen helpen om veilig te blijven. En hoe ze de stap naar hoop en hulp kunnen zetten.’
113 voerde in 2017 meer dan 50.000 crisisgesprekken via telefoon en chat, ongeveer de helft van die gesprekken wordt gevoerd met jonge mensen onder de 30. ‘Naast de acute crisishulp die 113 verleent, ontwikkelden we speciale online therapie voor jongeren, die veel meer is toegesneden op de leefwereld van deze doelgroep.’
Wil je meer weten over de online therapie van 113? Maayke legt het in onderstaande video uit:
Maak jij je zorgen?
‘Als je je zorgen maakt om iemand anders en je weet niet wat je moet doen, probeer dan je zorgen te uiten en in gesprek te gaan. Sommige mensen zijn bang dat ze iemand op het idee brengen door te vragen of hij of zij aan zelfmoord denkt. Dat is niet zo. Dat idee ontstaat niet doordat jij erover begint. De kans is groot dat iemand blij is dat je erover begint, omdat hij of zij dan eindelijk zijn gedachten kan delen’, aldus Jan.
‘Je kan met een open vraag beginnen. Bijvoorbeeld: 'Ik maak me zorgen om je, hoe gaat het nu echt met je?’ Of benoem het juist direct: ‘Denk je weleens aan zelfmoord?’ Als iemand ‘ja’ zegt, is dat schrikken maar probeer rustig te blijven en niet te oordelen, maar geef iemand ruimte om zijn of haar verhaal te doen. Je hoeft het niet direct op te lossen. Neem de tijd om te luisteren. Je kan daarna samen hulp zoeken bij de huisarts, een psycholoog of contact opnemen met 113.
Als je meer tips wilt over hoe je het gesprek kunt voeren, bekijk dan de onderstaande video.
Zelfmoordpreventie in het onderwijs
Suïcide is de belangrijkste doodsoorzaak onder jongeren. Een belangrijke taak van het onderwijs is de signaleringsfunctie. Veel jongeren die zelfmoordgedachten hebben, een poging doen of overlijden door zelfmoord, zijn niet in behandeling. Dit betekent dat zij niet samen met een hulpverlener of specialist hebben kunnen zoeken naar een andere oplossing dan de dood. Signaleer je iemand die suïcidale gedachten heeft, dan kun je zelfmoord bespreekbaar maken en diegene doorverwijzen naar een hulpverlener.
Als docent, mentor, studie(loopbaan)begeleider, maatschappelijk werker, studentendecaan, vertrouwenspersoon of zorgcoördinator kun je veel doen voor je leerling/student. In je functie ben je de juiste persoon om met hem/haar een gesprek te voeren. Het is vertrouwd, maar toch op afstand.
Meer weten over wat jij kan doen? Klik hier.
Wil je meer weten over het aantal zelfdodingen naar leeftijd en het aantal zelfdodingen per regio. Klik hier.