Het aantal jonge hulpvragers met psychisch lijden dat een euthanasieverzoek bij Expertisecentrum Euthanasie doet is toegenomen; euthanasie bij deze jonge hulpvragers is uitzonderlijk. Dit blijkt uit onderzoek van 113 Zelfmoordpreventie en het expertisecentrum.
Het onderzoek focust specifiek op jonge mensen < 24 jaar die zich tussen 2012 en 2021 hebben aangemeld bij het expertisecentrum: wie zijn deze jonge hulpvragers en wat gebeurde er met hun aanmelding? “De meeste verzoeken werden ingetrokken (47%) of werden afgewezen (45%)”, zegt Lizanne Schweren van 113 Zelfmoordpreventie die de dossiers van de 397 jonge hulpvragers met psychisch lijden onderzocht. “Twaalf jonge hulpvragers kregen euthanasie.”
Behoedzaamheid
“De de Wet Toetsing Levensbeëindiging (WTL) waarborgt uiterste behoedzaamheid bij hulpvragers met psychisch lijden”, vult Sonja Kersten aan, bestuurder van Expertisecentrum Euthanasie. “Euthanasie bij jonge hulpvragers is uitzonderlijk. Het zijn complexe en intensieve trajecten, waarbij het lukt om verreweg de meeste mensen aan deze kant van het leven te houden. Veel jonge hulpvragers trekken hun verzoek terug en dit gebeurt regelmatig na een of meer gesprekken met onze zorgverleners.” Schweren: “Jonge mensen met een persisterende doodswens hebben behoefte om hun doodswens te bespreken. De aanmeldingen bij Expertisecentrum Euthanasie maken een probleem zichtbaar: veel jonge hulpvragers kunnen nergens anders terecht.”
Suïcides
17 jonge hulpvragers overleden door suïcide na hun aanmelding. Bijna allemaal deden deze hulpvragers al vóór hun aanmelding bij het expertisecentrum meerdere suïcidepogingen. Schweren: “Suïcides kwamen in alle fases van het euthanasietraject voor, soms zelfs vlak voor de geplande euthanasiedatum. Over verschillende soorten doodswensen, en hoe die samengaan of juist niet, is nog heel weinig bekend. Daarom is het heel belangrijk om elke doodswens serieus te nemen. En het is belangrijk dat er méér onderzoek gedaan wordt.”
Begeleiding
Artsen, medisch specialisten en psychiaters kunnen bij het expertisecentrum terecht voor advies, begeleiding bij euthanasietrajecten en nascholingen. Steeds meer psychiaters zien euthanasiezorg als onderdeel van hun vak. Het aantal psychiaters dat een consulent van het expertisecentrum inschakelt neemt toe. Dat is goed nieuws voor patiënten; hierdoor kunnen ze vaak sneller over hun doodswens in gesprek.
Mediarichtlijnen
In 2023, na de onderzochte periode, werd het expertisecentrum geconfronteerd met een opvallende stijging van het aantal jonge hulpvragers met psychisch lijden. “Na elk media-item zagen we een piek in de aanmeldingen. Er was veel aandacht voor individuele verhalen van jonge hulpvragers die euthanasie kregen en de beeldvorming strookte niet met de praktijk: voor slechts een enkele jonge hulpvrager met psychisch lijden is euthanasie mogelijk de beste uitkomst.”
Om realistische berichtgeving over euthanasiezorg te bevorderen heeft Expertisecentrum Euthanasie met hulp van 113 Zelfmoordpreventie richtlijnen voor de media gemaakt.
Het onderzoek naar jonge hulpvragers met psychisch lijden en een euthanasieverzoek is op 2 januari 2025 gepubliceerd in JAMA Psychiatry.
Lees ook het artikel in Trouw: Wie zijn de jonge mensen die euthanasie aanvragen om psychisch lijden?
Bekijk hieronder de uitzending van EenVandaag.