De nieuwe richtlijn Suïcidaliteit is gepubliceerd. Deze herziene versie vervangt de Richtlijn Suïcidaal Gedrag uit 2012 en biedt zorgverleners actuele handvatten voor het signaleren, behandelen en voorkomen van suïcidaliteit. De richtlijn is bedoeld om de zorg voor mensen met suïcidale gedachten en hun naasten verder te verbeteren, met als doel: het verlagen van het aantal suïcides en het vergroten van de kwaliteit van leven.
De herziene richtlijn is te vinden in de Richtlijnendatabase van de Federatie Medisch Specialisten.
Waarom een herziening?
Sinds 2012 is er veel veranderd. Er is meer wetenschappelijke kennis beschikbaar, onze kijk op suïcidaliteit is verdiept, de geestelijke gezondheidszorg is in ontwikkeling én er zijn belangrijke wetswijzigingen doorgevoerd, zoals de Wet verplichte ggz. Recent is ook de Wet integrale suïcidepreventie aangenomen, waarmee de overheid een expliciete verantwoordelijkheid krijgt in het terugdringen van suïcide.
Ook groeit het besef dat naasten een cruciale rol spelen in het leven van iemand die suïcidaal is – én dat zij zelf ook goede ondersteuning nodig hebben.
Wat is er nieuw?
De basisprincipes rondom diagnostiek en behandeling blijven overeind, maar de richtlijn bevat ook belangrijke aanvullingen. De belangrijkste wijzigingen op een rij:
- Meer focus op preventie
De richtlijn bevat een volledig nieuwe module over universele preventie. Er is veel aandacht voor netwerkzorg: samenwerking tussen de ggz en partijen daarbuiten – zoals huisartsen, scholen, ziekenhuizen, GGD en het sociaal domein – blijkt een van de meest effectieve manieren om suïcides te voorkomen.
- Sterkere wetenschappelijke onderbouwing
Dankzij nieuw onderzoek, met name op het gebied van psychotherapie, neuromodulatie en medicatie, kunnen er steviger aanbevelingen worden gedaan. Zo zijn Transcraniële Magnetische Stimulatie (TMS) en (es)ketamine voor het eerst opgenomen in de richtlijn.
- Suïcide en euthanasie
Nieuw is ook een aparte module over de relatie tussen suïcide en euthanasie. Daarmee sluit de richtlijn aan op het veranderende maatschappelijke debat rondom het levenseinde.
Impact zelfdoding
Meer dan 250.000 mensen per jaar – 135 per zelfdoding – worden in Nederland geraakt door het verwoestende effect van suïcide. Deze cijfers krijgen we alleen samen omlaag. Daarom onderschrijft Stichting 113 het belang van een actuele, goed onderbouwde richtlijn voor de zorg. De herziene richtlijn Suïcidaliteit biedt zorgprofessionals betere handvatten voor signalering, behandeling én preventie. Alleen door samen te werken – binnen én buiten de ggz – kunnen we mensen in crisis tijdig bereiken en ondersteunen.
Wil je als professional meteen aan de slag? Bekijk dan de Toolkit suïcidepreventie voor professionals. Deze wordt momenteel geactualiseerd naar aanleiding van de nieuwe richtlijn. Op deze pagina vind je praktische handvatten voor hoe de GGZ een cruciale rol kan spelen in het terugdringen van zelfdoding
Samenwerking
De herziening is een initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), onder voorzitterschap van prof. dr. Aartjan Beekman. De werkgroep bestond uit vertegenwoordigers van o.a. psychologen, psychotherapeuten, verpleegkundigen, medisch specialisten én betrokken partijen zoals Ivonne van de Ven Stichting, Trimbos-instituut, Stichting Suïcide Preventie Centrum en Stichting 113 Zelfmoordpreventie. De herziening is gefinancierd door de Stichting Kwaliteitsgelden Medisch Specialisten (SKMS).