Op een splinternieuw bankje in de binnentuin van de Universiteit Leiden in Den Haag is maandag 12 juni een 1K Z1E J3-plaquette geschroefd. De opening van dit bankje markeert de samenwerking tussen Universiteit Leiden en Stichting 113 Zelfmoordpreventie. De universiteit is van plan om nog veel meer bankjes om te dopen tot een plek waar een goed gesprek begint. Victor Koppelmans, hoofd Communicatie en Marketing van de faculteit, hoopt dat er in september tijdens de landelijke zelfmoordpreventieweek bij elk gebouw van Universiteit Leiden zo’n bankje met plaquette staat.
‘Een goed gesprek begint met elkaar écht zien,’ staat er op de plaquette. Marieke Liem, professor Social Resilience and Security en Monique Kavelaars, bestuursvoorzitter 113 Zelfmoordpreventie, schroeven de plaquette samen op het bankje waarmee hij officieel is geopend. Vorig jaar stierven 308 jongeren door zelfdoding, van wie er 241 onder de 20 jaar waren. De Leiden University doet nu al van alles om studenten zo goed mogelijk te helpen bij mentale problemen. Ze kunnen bijvoorbeeld terecht bij een studentpsycholoog of op ‘Siggie for students’, voor online therapie. En er worden workshops en cursussen georganiseerd. Door de samenwerking met 113 is er nu ook aandacht voor suïcidepreventie.
Die samenwerking omvat een uitgebreid programma. Marieke Liem en Saskia Mérelle, senior onderzoeker bij 113 Zelfmoordpreventie, bundelen hun krachten en doen samen onderzoek naar suïcide. Maar ook in het onderwijs wordt samengewerkt tussen de universiteit en 113 Zelfmoordpreventie. “Vanaf volgend studiejaar kunnen studenten de master en minor Violence Studies kiezen. Beide waren binnen mum van tijd vol,” vertelt Liem.
De juiste vragen stellen
En dan is er dit eerste 1K Z1E J3-bankje, om het taboe op het praten over zelfmoord te doorbreken. “Dit bankje heeft een belangrijke boodschap: op deze universiteit wordt gewerkt aan een cultuur waar het niet langer taboe is om te praten over mentale problemen en suïcidale gedachten,” zegt Kavelaars. “Daarbij is het ook belangrijk dat je weet hoe je gesprek over zelfdoding voert.” Niet voor niets staat op de plaquette een QR-code. Deze leidt naar de 1K Z1E J3-website waar je ook de Vraag Maar-trainingen vindt. Je leert de juiste vragen te stellen en fabels over zelfdoding worden de wereld uit geholpen. Binnen een uur voel je je zelfverzekerder om het gesprek over zelfdoding te voeren. “Uit onderzoek weten we dat het volgen van deze training echt helpt,” benadrukt Kavelaars.
Ook Laura van der Plas, coördinator studentenwelzijn bij FGGA, is aanwezig bij deze opening. Ze zet zich in voor het welzijn van studenten en weet heel goed dat praten over mentale problemen niet altijd vanzelfsprekend is. Van der Plas kreeg zelf een burn-out tijdens haar studie, en spreekt dus uit ervaring. “Over de studententijd wordt gezegd dat het de beste tijd van je leven is. Daardoor voelen studenten een hoge druk. Ze hebben hoge verwachtingen van zichzelf en willen alle kansen benutten. En dus willen ze een jaar naar het buitenland én moeten ze een jaar in een bestuur én moeten ze lid zijn van een studentenvereniging én een uitgebreid sociaal leven onderhouden. En als je dan iets doet moet het ook nog eens heel goed.”
Op de Universiteit Leiden lopen bovendien veel internationale studenten rond. “Zij komen hier zonder sociaal vangnet en voelen een grote prestatiedruk. De studenten op deze faculteit zijn competitief ingesteld en leggen de lat gigantisch hoog.”
Beeld van de ander
Met de bankjes hoopt Van der Plas het echte gesprek te stimuleren. “Ik hamer er steeds op dat je niet zomaar voor waar aan moet nemen hoe een ander zich aan jou presenteert. Wat iemand vanbinnen voelt is zoveel complexer dan hoe diegene aan de buitenkant ziet. Studenten vergelijken zichzelf constant met anderen, of liever gezegd met het beeld dat die ander aan jou presenteert.”
Op de altijd drukke campus van deze universiteit is de binnentuin een plek voor rustzoekers. “Je ziet vaak studenten alleen met een boek of met z’n tweeën in het gras zitten,” vertelt Van der Plas. “Het is de uitgelezen plek om een echt gesprek te voeren en met goede vragen erachter te komen hoe het echt met iemand gaat.” Stap één is gezet. In september is het de bedoeling dat suïcidepreventie een vlucht neemt. Met nog meer bankjes, meer onderzoek, gastcolleges en Engelstalige communicatie.
Beeld: Hielco Kuipers