Hoe kun je als journalist het beste omgaan met verhalen over psychische kwetsbaarheid? Op dinsdag 31 mei startte om 15:00 uur een webinar met als thema ‘Psychische kwetsbaarheid in de journalistiek. Onder leiding van journalist Maarten Dallinga zullen verschillende deskundigen met elkaar in gesprek gaan over hun eigen ervaringen. Aan de hand van concrete cases deelden zij met elkaar en de kijker leerpunten en tips.
De afgelopen jaren zien we dat in de journalistiek steeds vaker wordt geschreven en gesproken over psychische kwetsbaarheid, zoals depressie, eetstoornissen, zelfbeschadiging, angststoornissen, autisme en zelfdoding. Enerzijds vindt 113 dat een positieve ontwikkeling, want het draagt bij aan het doorbreken van het taboe op psychische problemen. Anderzijds kan het op sensationele, onveilige of stigmatiserende manier in het nieuws brengen van psychische problemen ook averechts werken.
Waarom zou je in de journalistiek überhaupt aandacht besteden aan nieuws en persoonlijke verhalen rond psychische kwetsbaarheid? Hoe belangrijk is maatschappelijke relevantie? En wat is dat dan? Wat is nog journalistiek? En waar ligt de grens tussen het taboe doorbreken en normaliseren van psychische problemen? Wanneer zorgt media-aandacht voor kopieergedrag? En hoe zit het met scoren door gebruik te maken van psychische kwetsbaarheid?
Er is in de media veel begrip voor mensen met een psychische aandoening. Vooral als er ruimte is om je verhaal te vertellen, in alle openheid, aan een journalist die oprecht belangstelling toont. Het gaat vooral fout bij ernstige incidenten. Dan wordt dat zorgvuldig opgebouwde begrip soms in één klap onderuit gehaald. Dat gebeurt vaak door verslaggevers, die onder tijdsdruk en door de druk om te ‘scoren’ een direct verband leggen tussen psychische problemen, verward gedrag en moord. Daarom blijft het nodig om - op een rustig moment - in gesprek te gaan met journalisten. Kees Dijkman, Samen Sterk zonder Stigma.
Hoe kun je nu het beste aandacht besteden aan nieuws en persoonlijke verhalen rond psychische kwetsbaarheid? In dit webinar besteedden we onder meer aandacht aan het interviewen van iemand met een psychische kwetsbaarheid en aan het maken van je uiteindelijke journalistieke product. Ook bespraken we het belang van nazorg voor geïnterviewden.
Sprekers
Bram Bakker: ex-psychiater en veelgevraagd spreker en publicist. Bram is uitgever bij uitgeverij Lucht en schreef verschillende boeken zoals ‘Gekkenwerk’, ’Blijf Beter’ en ‘Verademing’. Bram is tevens ervaringsdeskundig op het gebied van depressiviteit.
Paul van den Bosch: hoofdredacteur AD regio, schreef recent nog over publiceren over zelfdoding: "We schrijven niet over zelfdoding".
Rosanne Hertzberger: microbioloog, columnist bij NRC Handelsblad en correspondent vaccinaties bij De Correspondent. Rosanne schreef twee kritische columns over psychische kwetsbaarheid: trots je kwetsbaarheid etaleren en Depressie is hard op weg een modeziekte te worden. Ze staat bekend om haar heldere woorden, met zo nu en dan een gestrekt been.
Kees Dijkman: voormalig projectleider bij Samen Sterk zonder Stigma. Hij vindt dat het hoog tijd wordt om psychische aandoeningen te normaliseren. “Hou op met net te doen alsof het iets bijzonders is. Dat is het namelijk niet. Het is een veel voorkomende menselijke ervaring.” (bron: keesdijkman.nl ) Kees is tevens ervaringsdeskundig op het gebied van angstproblematiek.
Scarlet Hemkes: persvoorlichter en projectleider ervaringsdeskundigheid bij 113 Zelfmoordpreventie. Voormalig oprichter Proud2Bme.nl. Naast haar baan bij 113 heeft zij een bedrijf in sociale media. Scarlet is tevens ervaringsdeskundig op het gebied van depressiviteit en eetstoornisproblematiek.
Maarten Dallinga (webinarhost): freelance journalist en podcastmaker. Hij schrijft voor NRC en andere media en maakte twee podcastseries over suïcide(preventie): Verstrikt en Doordrenkt. Met Verstrikt won hij een Tegel, de belangrijkste journalistieke prijzen van Nederland.