Corona treft ons allemaal. Vanuit kennis over eerdere recessies maakt een groep vooraanstaande suïcidologen zich zorgen over te verwachten slachtoffers als gevolg van de financiële en psychische druk die wordt veroorzaakt door de coronapandemie. Het is van groot belang om nu volop in te zetten op het voorkomen van een stijging van het aantal mensen dat overlijdt door suïcide, vanuit het gedeelde besef dat elke suïcide er één te veel is. De oproep aan iedereen is om nu te handelen om een toename te voorkomen. Dat kan al door oprecht te vragen hoe het écht met de ander gaat.
Relatie economische recessie en stijging van suïcides
Wetenschappers vrezen voor een toename in suïcides omdat bekende risicofactoren voor suïcide toenemen als gevolg van de corona maatregelen. Dit zijn bijvoorbeeld eenzaamheid, sociaal isolement, (dreigende) werkloosheid en financiële problemen. In Nederland zagen we in eerdere economische recessies (begin jaren tachtig en na 2007) een stijging in het aantal suïcides. Rond 1980 was er een verhoging van het aantal suïcides in de orde van grootte van 100 tot 200 suïcides extra per jaar. Bij de laatste recessie was er in Nederland sprake van een toename van 1353 suïcides in 2007 naar 1857 suïcides in 2013, een stijging van 37%.
Preventieve maatregelen nodig om toename in suïcides te voorkomen
Suïcides moeten actueel gemonitord worden om te zien hoe de cijfers zich ontwikkelen. Dat betekent van dag tot dag en van week tot week het aantal suïcides zorgvuldig bijhouden. Tegelijkertijd moeten preventieve maatregelen, gericht op het voorkomen dat mensen overmatig wanhopig, depressief en suïcidaal worden, zo snel mogelijk worden ingezet. Er zijn al voorbeelden van belangrijke maatregelen. Zo zal de overheid coulanter omgaan met het innen van schulden en de betaling van boetes, geven banken midden- en kleinbedrijven een half jaar uitstel voor de aflossing van leningen en willen banken ook consumenten helpen die door de coronacrisis hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Andere maatregelen die nodig zijn, zijn een snellere toegang tot hulpverlening en het signaleren en bespreekbaar maken van suïcidaliteit.
Iedereen kan helpen. Door het gesprek aan te gaan met de ander waarvan jij aanvoelt dat hij/zij het zwaar heeft of mogelijk worstelt met gedachten aan de dood. Het is normaal om verdrietig, gestrest, verward, bang of boos te zijn tijdens een crisis. Praten met mensen die je vertrouwt kan helpen. Hou contact met vrienden, collega’s en familie. Laten we elkaar vooral helpen. Juist in deze tijd. Juist met een afstand van 1.5 meter moet de emotionele nabijheid versterkt worden.
Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem via de rode chatbutton of bel 0900-0113
Dit bericht is geschreven door:
Dr. Renske Gilissen, Hoofd Onderzoek, 113 Zelfmoordpreventie
Dr. Derek de Beurs, Hoofd Epidemiologie, Trimbos Instituut
Dr. Remco de Winter, Geneesheer-directeur, Rivierduinen
Prof Dr. Marieke Liem, hoogleraar veiligheid en interventies, Universiteit Leiden
Prof. Dr. Aartjan Beekman, Hoofd Psychiatrie, Amsterdam UMC
Prof. Dr. Pim Cuijpers, hoogleraar klinische psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam
Prof. Dr. Bert van Hemert, hoogleraar psychiatrie
Prof. Dr. Ad Kerkhof, Emeritus hoogleraar suïcidepreventie