Veelgestelde vragen

De Toolkit Suïcidepreventie is bedoeld voor alle ggz-professionals die geacht worden suïcidaliteit te herkennen, uit te vragen en/of te behandelen. Voor professionals die weinig ervaring hebben met suïcidaliteit zal de Toolkit houvast geven. Van ervaren professionals horen we dat zij de Toolkit graag gebruiken om niets te vergeten. Ook voor verslaglegging heeft de Toolkit voor alle professionals meerwaarde. 

Je kunt de Toolkit Suïcidepreventie invullen op het moment dat de cliënt bij jou is. Ook naasten van de cliënt kunnen hierbij betrokken worden. Je kunt de Toolkit ook achteraf invullen. Wanneer je bij het achteraf invullen ziet dat je niet alles gevraagd hebt, dan kun je daar een volgende keer op terugkomen bij de cliënt. Hoe vaker je de Toolkit gebruikt, hoe beter je zult weten welke informatie uit te vragen en welke behandelopties aan te bieden.

Wanneer je bij het achteraf invullen ziet dat je niet alles gevraagd hebt of weet, dan kun je daar een volgende keer op terugkomen bij de cliënt. Indien de Toolkit Suïcidepreventie in het EPD van jouw organisatie is geïntegreerd, kan je de informatie die je eerder hebt toegevoegd aanvullen met nieuwe informatie. In de generieke versie van de Toolkit is dit helaas niet mogelijk. Hoe vaker je de Toolkit gebruikt, hoe beter je zult weten welke informatie uit te vragen en welke behandelopties aan te bieden.

De Toolkit Suïcidepreventie ondersteunt jou als professional om richtlijnconform te werken. In de richtlijn staat bijvoorbeeld de aanbeveling het CASE-interview te gebruiken tijdens de diagnostiek van suïcidaal gedrag. In de Toolkit staat het CASE-interview zo weergegeven dat deze houvast geeft bij het uitvragen van de suïcidaliteit en vervolgens ook bij de verslaglegging ervan. Zo helpt de Toolkit je om gemakkelijker (1) de benodigde gegevens uit te vragen, (2) verslaglegging te structureren en (3) passende interventies te kiezen. 

Alle onderdelen van de Toolkit Suïcidepreventie kunnen afzonderlijk van elkaar gebruikt worden. Je hoeft dus niet alle tools te gebruiken. De tools hoeven ook niet in een bepaalde volgorde te worden ingevuld. 

Iedere cliënt is anders. Waar de ene cliënt het misschien vervelend vindt om samen de Toolkit in te vullen, vindt de ander het juist prettig. Als behandelaar maak je hierin samen met de cliënt een keuze. Het belangrijkste is dat het gebruik van de Toolkit nooit ten koste mag gaan van het contact met de cliënt. Vraag aan de cliënt wat diens voorkeur heeft. Je kunt er altijd voor kiezen de Toolkit op een later moment in te vullen.  

De behandelkeuzetool genereert op basis van cliëntkenmerken (bijv. leeftijd, voorgeschiedenis) een lijst van aanbevelingen die op deze cliënt van toepassing kunnen zijn. Je bent niet verplicht om alle aanbevelingen over te nemen. Sommige aanbevelingen zijn misschien toch niet van toepassing, of heb je al uitgevoerd. Ook kan het beleid van de organisatie waar je werkt afwijken van de aanbevelingen. Je kunt in het eindverslag aangeven welke aanbevelingen je wel/niet overneemt en waarom. Zo leg je transparant verslag van je afwegingen.

Let op: van een aantal aanbevelingen, zoals het opstellen en bijwerken van een veiligheidsplan en het betrekken van naasten, wordt wel verwacht dat je ze altijd uitvoert!  

De behandelkeuzetool stelt altijd meerdere behandelsuggesties voor. Overweeg behandelsuggesties die binnen je instelling wél worden aangeboden. Ook kun je overwegen de cliënt door te verwijzen naar een organisatie waar de aanbevolen behandeloptie wel aangeboden wordt. Organisaties die met de Toolkit Suïcidepreventie werken via het Alii Care platform, kunnen behandelsuggesties die binnen de instelling niet worden aangeboden uit de behandelkeuzetool laten verwijderen. In de generieke versie is dit niet mogelijk.

Er is geen Nederlandstalige uitleg over de SIDAS beschikbaar. Het belangrijkste om te weten m.b.t. het gebruik van de SIDAS is dat een hogere totaalscore wijst op meer ernstige suïcidale gedachten en/of suïcidaal gedrag. Dit hebben we in het Nederlands vertaald en bij het instrument gezet. 

De informatie die je invult bij het CASE-interview en de behandelkeuzetool (kwetsbaarheidsfactoren en beschermende factoren) is relevant voor de structuurdiagnose. Als je deze onderdelen van de Toolkit hebt ingevuld, bevat het eindverslag dus al een belangrijk deel van de informatie die nodig is voor de structuurdiagnose. In dat geval kun je in de tool ‘Structuurdiagnose’ aanvullingen doen. Als je de andere tools niet hebt ingevuld, kun je ook alle informatie direct in de structuurdiagnose-tool kwijt.

Onderzoek heeft herhaaldelijk aangetoond dat er géén methode is die het risico op suïcide of een suïcidepoging kan voorspellen. WHO- en NICE-richtlijnen geven aan dat het doel van diagnostiek niet  risicotaxatie moet zijn, maar het verkrijgen van een gedetailleerd beeld om daarna een persoonlijk plan voor de cliënt op te stellen. Kijk hier voor meer informatie hierover. Wat je in de Toolkit Suïcidepreventie wél kunt classificeren – indien gewenst – is de frequentie en intensiteit van suïcidale gedachten en/of suïcidaal gedrag. Je vindt dit in het CASE-interview. Dit kan een indicatie geven van de ernst van de suïcidaliteit. Let op: De ernst van de suïcidaliteit bepaalt niet het risico op een suïcide(poging). Het zegt ook niets over of iemand wel of geen zorg nodig heeft. Ook mensen die weinig suïcidale gedachten hebben en/of hier weinig last van ervaren, kunnen een suïcidepoging doen.  

De Toolkit Suïcidepreventie kan geïntegreerd worden in het EPD. Na integratie kunnen de Toolkit en het EPD met elkaar communiceren. Dat betekent dat informatie uit het EPD automatisch kan worden ingevuld in de Toolkit, en dat hetgeen is ingevuld in de Toolkit (inclusief het gekozen behandelplan) automatisch kan worden teruggeschreven in het EPD. Organisaties die een integratie willen maken tussen de Toolkit en het EPD kunnen contact opnemen met Alii Care.

De generieke Toolkit Suicidepreventie slaat geen informatie op. Deze informatie verdwijnt zodra je de Toolkit afsluit. Dus als je niks hebt geknipt en geplakt in het eigen EPD, is de informatie die je hebt ingevuld verdwenen. Wanneer jouw organisatie werkt met een geïntegreerde versie van de Toolkit, dan wordt de informatie automatisch weggeschreven in het EPD.

Onderzoekers van 113 Zelfmoordpreventie verzamelen gebruikersfeedback en nieuwe bevindingen uit de wetenschappelijke literatuur. Op basis van de bevindingen formuleren zij nieuwe conclusies en behandelingssuggesties voor de Toolkit. Deze conclusies en aanbevelingen worden voorgelegd aan een panel van deskundigen op het gebied van suïcidepreventie (de Redactieraad). Meer informatie over de Redactieraad en de procedure vind je hier. Wanneer de Redactieraad met de nieuwe conclusies en aanbevelingen instemt, wordt de Toolkit door Alii Care geüpdatet.  

Naast behandelaanbevelingen kunnen ook andere onderdelen van de Toolkit geüpdatet worden, zoals toevoeging van een nieuwe tool of een nieuwe kwetsbaarheidsfactor. Met uitzondering van kleine aanpassingen, zoals spellingscorrecties, worden ook deze aanpassingen besproken met de Redactieraad.  

Er is een overzicht van alle updates van de Toolkit sinds november 2023. Voor meer informatie, kijk hier. Indien je per email op de hoogte gehouden wil worden wanneer nieuwe updates zijn toegevoegd, kun je je emailadres achterlaten.

Elke organisatie beslist zelf of zij nieuwe updates wil overnemen of niet. Als een nieuwe wijziging bijvoorbeeld een therapievorm betreft die niet wordt aangeboden in de eigen organisatie, zou de organisatie ervoor kunnen kiezen om de nieuwe aanbeveling niet over te nemen. Neem contact op met de betrokken persoon uit je organisatie als je hierover vragen hebt.  

Heb jij ideeën om de Toolkit Suïcidepreventie beter te maken? En/of wil je de makers van de Toolkit wijzen op nieuwe wetenschappelijke evidentie die in de Toolkit een plek zou moeten krijgen? Dan kun je een mail met input voor aanpassingen in de Toolkit sturen naar [email protected]. We stellen input en feedback zeer op prijs en zullen alle input zorgvuldig evalueren. Indien van toepassing zullen de feedback en voorgestelde wijzingen worden besproken met de Redactieraad. Afhankelijk van het vergadermoment van de Redactieraad – zij komen vier keer per jaar bijeen -  en het aantal voorgestelde aanpassingen kan het even duren voordat veranderingen worden doorgevoerd.