Ingeborg was één brok expressiviteit; met enthousiasme, humor en muziek. Van kinds af aan tot aan haar dood speelde muziek een grote rol in haar leven. “Soms liepen we ergens over straat en dan begon ze spontaan luidkeels te zingen, terwijl ik zachtjes een achtergrondstemmetje opzette.” Herinnert haar zus Marieke. “Ingeborg zei dan: ‘Dat kan harder, ik hoor je niet!’ Ze was echt zichzelf en stond niet vaak stil bij de mening van anderen. Dat vond en vind ik zo knap, wat was ze toch heerlijk.” In 2016 kwam Ingeborg in een donkere periode terecht waar ze niet meer uit kon komen; de noten waren op en de stilte dwarrelde neer. Ze kwam op 46-jarige leeftijd via zelfdoding om het leven.
Muziek
“We groeiden in ons gezin op met muziek. Mijn vader speelde in de kerk en wij gingen iedere zondag mee. Ik met mijn viool, Ingeborg met haar dwarsfluit. Mijn moeders passie was zingen en pianospelen. Er was altijd muziek, niet alleen in de kerk maar ook thuis. Als jong meisje wist Ingeborg dat muziek de richting in haar leven zou worden. Mijn vader was de expressieve inspirator in het gezin, hij was echt haar rots in de branding.
Haar leven is verlopen als golven in de zee, er waren fantastische pieken maar ook zeer diepe dalen. Depressie werd wel een blijvend element in haar leven.
Toen Ingeborg 16 jaar was overleed hij veel te vroeg en met hem verdween haar rots en muzikale steunpilaar. Zijn overlijden heeft een grote impact gemaakt op ons hele gezin maar vooral op Ingeborg. Het heeft haar voorgoed veranderd. In de beginjaren heeft zij zich als tiener mega alleen gevoeld. Ze heeft haar leven daarna opgepakt en dit is verlopen als golven in de zee, soms verkeerde ze in rustig vaarwater en soms verliep het onstuimig. Depressie werd een blijvend element in haar leven.
Na de middelbare school ging Ingeborg aan het conservatorium in Arnhem studeren. Net zoals mijn vader ooit wilde doen maar wat er in zijn leven nooit van gekomen is. Helaas had ze moeite met muziektheorie en moest ze vanwege een tekort aan studiepunten uiteindelijk met de studie stoppen. Ze is verder gegaan met muziektherapie en werkte later onder andere als docent ‘Muziek op Schoot’; ze gaf muziekles voor ouders met een baby, dreumes of peuter in de leeftijd van ongeveer 4 maanden tot 4 jaar.
Haar grote droom was om beroemd te worden. Ze deed mee aan televisieprogramma’s zoals de Soundmixshow met Henny Huisman en De Wereld Draait Door. Op verschillende manieren zocht ze de publiciteit op om gezien te worden. Ze was niet arrogant en had oprecht een prachtige stem. De muziekwereld is alleen zo hard en moeilijk, het is haar helaas niet gelukt om door te breken.
Ingeborg als familiemens en moeder
“Het belangrijkste in haar leven was haar gezin. Ingeborg kon genieten van haar man Dennis en hun zoon Rafael. In Dennis vond zij een goede tegenpool met zijn rustige karakter, een absolute kwestie van ‘opposites attract’. Ze waren niet alleen elkaars geliefden maar ook elkaars leerlingen in het leven. De liefde die ze voelde voor Dennis en Rafael is te horen in de liedjes die ze schreef.
Ook haar schoonfamilie zag ze graag, Ingeborg voelde zich heel sterk met hen verbonden. In 2010 overleed haar schoonvader. Het verlies van hem had opnieuw enorm veel impact op Ingeborg. Vanaf dat moment ging het met haar steeds meer bergafwaarts. De dalen werden erg donkere periodes en de pieken bereikten niet meer de hoogtes als voorheen. De realiteit werd troebel en glipte steeds vaker uit haar vingers.”
Psychoses
“Geleidelijk aan begon Ingeborg dingen te vertellen die verder van alledaags af stonden. Ze vertelde bijvoorbeeld dat ze met ons pap in gesprek was geweest; dat hij nog steeds in ons midden is, van mij houdt en trots op mij is. Onze band was zo fijn en ik wilde haar zo graag helpen dat ik met haar gedachtestroom meeging. Ik had de mentale achteruit gewoonweg niet door. Dat begon ik verder in het proces wel in te zien, het werd namelijk zo heftig dat het zelfs in mijn hoofd niet meer klopte.
Vanaf de eerste psychose ging het hard. We vonden met z’n allen dat er iets drastisch moest gebeuren. Het werd gevaarlijk met een kind in huis, de kans dat het fout kan gaan was aanwezig. Daarom hebben wij haar laten opnemen. In die fase kon zelfs muziek geen leven meer in haar krijgen; ze pakte haar gitaar niet meer, zong niet meer, praatte heel eentonig. Ze was niet meer die bruisende en expressieve Ingeborg die wij kenden, het gebruik van medicatie speelde daar ook een belangrijke rol in. Het was een heel heftige en intense periode waar ik niet graag aan terugdenk.
Het ging op den duur wel beter met haar, ze keerde zo nu en dan even terug naar huis en werd steeds vrijer gelaten. Na deze periode ging het ook echt een tijdje goed, ze was stabiel. Tot een zekere ochtend.
Rafael ging naar school, ze schreef een briefje, fietste weg en ze heeft vervolgens op haar fiets een eind afgelegd. Op de plek die ze koos om het licht uit te doen hebben mensen haar zien ijsberen. Ik denk dat ze heeft nagedacht, doe ik het wel of doe ik het niet? Toch heeft ze besloten om het leven voorgoed te verlaten.”
Zelfdoding
“Ik vermoed dat ze die ochtend in een psychose terecht is gekomen en de gedachte om er een eind aan te maken niet meer heeft kunnen bedwingen. De ziekte heeft voor haar gesproken, anders zou ze Dennis en Rafael nooit hebben achtergelaten. Het is niet geheel vreemd dat depressieve mensen overlijden door zelfdoding en toch kwam het compleet onverwacht. Dennis belde mij op met het nieuws dat Ingeborg niet meer leeft.
Dit beeld staat op mijn netvlies gebrand, als ik erover nadenk doet het mij nog veel verdriet. Toen ik het nieuws hoorde heb ik eerst alleen maar gegild. Ongeloof volgde. De klap was zo groot dat ik het gewoon niet kon beseffen. Ik was mijn lieve zus kwijt om wie ik heel veel gaf. Het is gewoon zonde, want het had allemaal niet gehoeven. Het is zo jammer dat we haar niet hebben kunnen helpen.”
Verwerkingsproces
“Ik heb lang getwijfeld of ik haar nog wilde zien liggen in de kist. Door de gedachten aan wat ik daar aan zou treffen en de twijfels heb ik letterlijk de haren uit mijn hoofd getrokken. Toch heb ik besloten om haar nog een laatste keer te zien. Ook zijn we, precies een jaar na haar overlijden, samen met de wijkagent op de plek geweest waar het gebeurd is, waar hij Ingeborg gevonden heeft. Het was ontzettend confronterend en tegelijkertijd ook enorm fijn om het gesprek met hem te delen. Het verdere verwerkingsproces verliep met vallen en opstaan, met schuldgevoelens maar ook met woede. Rafael heeft als 11-jarige haar afscheidsbriefje namelijk gevonden toen hij in de middag thuiskwam van school, om een boterham te eten met zijn moeder, godsamme.
De gedachten aan Ingeborg blijven bestaan, nadenken over het leven met haar en het gemis van een leven zonder haar houdt mij bezig. Alleen de scherpe randjes gaan ervan af.
2016 is natuurlijk al even geleden maar toch sta ik er nog iedere dag bij stil. In gesprekken heb ik het vaak over Ingeborg. Dan begin ik te twijfelen, want: vinden ze het wel fijn dat ik het vaak over haar heb? En die twijfel laat mij ook twijfelen, want Ingeborg en haar dood beslaan toch een groot gedeelte van mijn leven. Ze is zo belangrijk voor mij geweest. De gedachten aan Ingeborg blijven bestaan, nadenken over het leven met haar en het gemis van een leven zonder haar houdt mij bezig.
Alleen de scherpe randjes gaan ervan af.
Ingeborg haar dood heeft een diepe indruk op mij gemaakt. Iedere keer als ik bij haar thuis kom, op visite bij Dennis en Rafael, komt het weer naar boven. Het lijkt dan net of de tijd stil heeft gestaan, de emoties komen nog zo hard binnen alsof het vandaag gebeurd is.
Soms kunnen woorden niet uitdrukken wat je vanbinnen voelt. Soms vragen mensen of ik het al een plekje heb kunnen geven. Dan gaan al mijn haren recht overeind staan. Want dit krijgt nooit een plek. Nooit. Maar ik hoop wel dat er een moment komt waarin mijn emoties niet meer zo voelen zoals ze nu voelen. Dat ik erover kan praten zonder in huilen uit te barsten. Je kan wel stellen dat ik het verlies van Ingeborg nog niet helemaal verwerkt heb. Soms huil ik echt teveel en daar word ik zo moe van.
Het lijkt dan net of de tijd stil heeft gestaan, de emoties komen nog zo hard binnen alsof het vandaag gebeurd is. Soms kunnen woorden niet uitdrukken wat je vanbinnen voelt.
Muziek heeft mij geholpen met het verwerken van het verlies van Ingeborg. Het lukte haar niet om met haar liedjes door te breken en op de radio te komen. Na haar overlijden hebben we hier toch iets voor bedacht. Tijdens Serious Request en het programma ‘Demo van de dag’ was Ingeborg eindelijk op de Nederlandse radio te horen – we hebben er toen via donaties voor gezorgd dat haar nummer gedraaid werd. Ik dacht: ‘Daar ga je dan, lieve zus.’ Dit was zo’n mooi moment, wat zou het haar blij hebben gemaakt en wat zou ze er trots op zijn geweest.”
In de voetsporen van Ingeborg
“Na het overlijden van Ingeborg ben ik mezelf kwijtgeraakt maar ik vind mij steeds meer terug. Ik doe vaker dingen die mij plezier geven. Een paar jaar geleden, rond mijn 50ste, heb ik besloten om een deeltijd opleiding docent muziek te studeren aan het conservatorium ArtEZ, net zoals mijn zus. Alleen dan niet in Arnhem zoals zij maar in Zwolle. Ik zit nu in mijn laatste jaar en heb het erg naar mijn zin.
Via mijn vriend heb ik verschillende muzikanten leren kennen. Sommigen hebben samen met Ingeborg gestudeerd en maakten samen met haar muziek in een bandje. Tegenwoordig maak ik veel muziek maar toch bekruipt mij soms het gevoel van: maar ik mis er nog één. Ik had het graag samen met haar willen doen.
Dennis mist Ingeborg op zijn manier nog steeds. Het is natuurlijk ook zo afgekapt, het overlijden van Ingeborg was zo’n plotselinge verandering. Dat blijft in onze systemen zitten, daar is 8 jaar niets bij. Wij hebben nog steeds veel contact en praten dan over Ingeborg, dat vindt hij ook heel fijn. Het helpt ons om te praten over onze herinneringen, hoe moeilijk het soms ook is.”
Toekomst
“Eén van mijn wensen voor de nabije toekomst is om een eigen liedje te schrijven over suïcide, in samenwerking met Stichting 113 en het kunstwerk Stille Strijd. Het nummer dat ik in gedachten heb is een soort drieluik waarin het gaat over mensen die lijden aan een depressie, over nabestaanden, om daarna de boodschap te geven: praat met elkaar, zie elkaar, bel elkaar in plaats van berichten versturen via een app. Elkaar zien levert namelijk echte verbinding op. Misschien wil ik dit nummer wel opvoeren, onder begeleiding van iemand die op een ander instrument speelt, op de piano van station Arnhem bijvoorbeeld.”
Waarom deelname aan de campagne
“Mijn hoofdboodschap is toch wel: mensen, zie elkaar. Geef elkaar aandacht in plaats van al dat rennen en vliegen wat we in Nederland heel goed kunnen. Er is veel meer dan alleen maar werk; ga wat leuks doen met iemand anders, drink eens face-to-face een kopje koffie. Besteed tijd aan je familie en je vrienden. Maar ook een belangrijke: geef aandacht aan ongemakkelijkheid. Als het niet goed met je gaat durf dat dan ook tegen iemand te zeggen. Je hoeft niet alle problemen zelf op te lossen, zoals nog vaak wordt gedacht.
Als het niet goed met je gaat durf dat dan ook tegen iemand te zeggen. Je hoeft niet alle problemen zelf op te lossen zoals nog vaak wordt gedacht.
Om te weten hoe het echt met je gaat is het ook belangrijk dat je tijd besteed aan jezelf. Blijf eens stilstaan, blijf eens op je kont zitten en creëer een moment rust. Doe dingen die jij belangrijk vindt, waar jij vrolijk van wordt. Voor mij is dat het maken van muziek, iemand anders vindt misschien weer plezier in andere hobby’s.
Ingeborg is er niet meer, maar in de muziek komt ze weer een beetje tot leven. Dan denk ik aan mijn zus die mij met een brede glimlach aankijkt en met een knipoog zegt: ‘Dat kan harder, ik hoor je niet!’”